Андрэ ле Брун
Андрэ ле Брун | |
---|---|
Дата нараджэння | 1737[1] |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 30 верасня 1811[2] |
Месца смерці | |
Грамадзянства | |
Род дзейнасці | скульптар |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Андрэ ле Брун (Лебрэн) (фр.: André Le Brun; 1737, Парыж — 30 верасня 1811, Вільня) — прыдворны скульптар польскага караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Франка-фламандскага паходжання. Вучань Жана-Батыста Пігаля. У 1755 годзе выйграў Гран-пры французскай Акадэміі жывапісу і скульптуры.
З 1759 года навучаўся у Французскай акадэміі ў Рыме, таксама стаў чальцом рымскай акадэміі святога Лукі. Яго стыль сфармаваўся пад уплывам рымскага барока. Быў адным з дызайнераў версальскага парка.
У 1768 годзе, дзякуючы садзейнічанню мадам Марыі Тэрэзы Жафрэн, стаў прыдворным мастаком караля Рэчы Паспалітай Станіслава Аўгуста Панятоўскага. У 1768—1795 гадах меў тытул «першага скульптара» караля і кіраваў скульптурнай майстэрняй у Каралеўскім замку ў Варшаве.
Будучы ў Польшчы быў схільны да класіцызму. Пасля адрачэння караля пераехаў з ім у Гродна[4], а потым у Пецярбург, у надзеі на пазіцыю прыдворнага скульптара пры імператарскім двары.
Акрамя Рэчы Поспалітай, у 1795—1803 гадах плённа працаваў у Санкт-Пецярбургу.
З 1803 года ў якасці прафесара працаваў на кафедры скульптуры і работы па каменю ў імператарскім Віленскім універсітэце.
Андрэ Жан ле Брун памёр у Вільні ў 1811 году.[5]
Выбраныя працы[правіць | правіць зыходнік]
Гродзенскі гісторыка-археалагічны музей
У экспазіцыі Новага замку знаходзіцца бюст польскага караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага, выраблены ў 1784 годзе для дамініканскага касцёла ў Гродна[7].
Іншыя працы:
- Некалькі статуй для рымскай тытулярный царквы Сан-Карло-аль-Корсы (уключаючы статую Юдыф)
- бюст графа Кірылы Разумоўскага (Траццякоўская галерэя, 1766)
- бюст Папы Рымскага Клімента XIII (1768)
- бюст Марыя Фёдораўны, жонкі Паўла I
- бюст гетмана Стэфана Чарнецкага
- У Луўры маюцца тры работы Ле Бруна
- Тры танцуючых маладых жанчыны, адзетых у антычным стылі
- Алегарычная кампазіцыя Афіны
- Нептун з трохзубам у багата упрыгожаным медальёне
- У Каралеўскім замку ў Варшаве
- рад дэкаратыўных скульптур, у тым ліку, алегорыі Справядлівасці і Міру, якія падтрымліваюць шчыт з гербом Рэчы Паспалітай, у Мармуровым зале палаца (1771)
- рад дэкаратыўных скульптур Вялікага зала (у суаўтарстве з Якубам Манальдзі), у тым ліку, статуі Апалона і Мінервы (каля 1778 года)
- статуя Славы і большасць адлітых у бронзе (13) бюстаў праслаўленых палякаў у Рыцарскім зале.
Таксама:
- скульптуры «Танцуючыя сатыры» і «Вакханка» у Лазенках (створаны ў час знаходжання Ле Бруна у Італіі)
- Чатыры атланты, якія падтрымліваюць балкон над уваходам у Палац Тышкевічаў (Варшава).
- праект помніка Яну III Собескаму ў Варшаве (выканаў скульптар Ф. Пинк, 1788) у Лазенках і інш.
Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ https://rkd.nl/explore/artists/101467 Праверана 22 жніўня 2017.
- ↑ André Le Brun // European Theatre Architecture — Arts and Theatre Institute. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ https://rkd.nl/explore/artists/101467 Праверана 1 кастрычніка 2016.
- ↑ Stanisław August, ostatni król Polski. Warszawa: Zamek Krolewski, 2011. S. 193.
- ↑ «LEBRUN André Jean» (in French). Louvre. Retrieved 2014-07-02.
- ↑ Бронзавую мадэль стварыў Андрэ Ле Брун, а Францішэк Пінк выканаў скульптуру ў камні.
- ↑ Камісарук С. М. Фрагменты «станіславоваўскага класіцызму» ў мастацкай культуры Гродна // Актуальные проблемы мировой художественной культуры. Гродно: ГрГУ, 2015. С. 113—118.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Katarzyna Mikocka-Rachubowa. Andre Le Brun pierwszy rzeźbiarz krola Stanisława Augusta. 2 t. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2010.
- Wielka Encyklopedia PWN. Tom 15. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 395. ISBN 83-01-13794-0.
- Władysław Leśniewski: Historia sztuki polskiej (tom III). Kraków: Wydawnictwo Literackie Kraków, 1965, s. 82.
- Artur Badach: Zamek Królewski w Warszawie. Fundacja Zbiorów im. Ciechanowieckich. Fundacja Teresy Sahakian. Rzeźba. Katalog zbiorów. Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie, 2011, s. 24. ISBN 978-83-7022-187-4.
- Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 411. ISBN 83-01-08836-2.