Гарадзенская бібліятэка
«Гарадзенская бібліятэка» — выдавецкая кніжная серыя, заснаваная ў 2006 годзе. У межах серыі выдадзена некалькі дзясяткаў кніг гістарычнай, краязнаўчай і мастацкай літаратуры, звязанай з Гроднам.
Каардынатар і адзін з заснавальнікаў серыі — Павел Мажэйка. Ідэя серыі належыць Эдварду Дмухоўскаму.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Стварэнне серыі пазіцыянавалася як сродак абароны горада ад «бульдозернай “рэканструкцыі”» «з дапамогай інтэлектуальнага набытку нашых продкаў і сучаснікаў»[1]. Тут ідзе адсылка да няўважлівага стаўлення ўладаў да гістарычнай спадчыны горада і падзей 2006 года ў Гродне. Тады ў час рэканструкцыі Савецкай плошчы, дзе размешчаны адзін з найстарэйшых археалагічных пластоў горада (плошча вядомая з XV ст.), чыноўнікі выдалі дазвол на археалагічныя вышукі толькі праз месяц пасля пачатку земляных прац[2]. Самі працы ішлі з парушэннем заканадаўства.
Некаторыя знаходкі краязнаўцам і археолагам даводзілася вымаць проста з-пад каўша экскаватара. Пратэстуючы супраць знішчэння падмуркаў палаца Радзівілаў[3], гродзенская моладзь і актывісты літаральна сталі на шляху будаўнічай тэхнікі, закрыўшы палац целамі.
«Гістарычныя і культурныя вартасці, створаныя жыхарамі Гродна розных нацыянальнасцяў, ва ўсе часы мелі вялікае значэнне для гісторыі Беларусі і нашага рэгіёна Еўропы, працягвалі найлепшыя еўрапейскія традыцыі і мелі ўплыў на фармаванне дэмакратычнай свядомасці насельніцтва горада. Аўтарамі “ГАРАДЗЕНСКАЙ БІБЛІЯТЭКІ” з’яўляюцца выбітныя асобы, таленавітыя навукоўцы, руплівыя даследчыкі, адданыя гэтай зямлі людзі», – адзначана ў выданнях серыі[1].
Лагатып серыі ўяўляе сабой стылізаваную выяву аленя святога Губерта, размешчанага таксама на гербе Гродна. Выява аленя змяніла першую версію лагатыпу – фрагмент гродзенскага бруку.
На адгорце тытулу кожнай кнігі напісана: «Гарадзенская бібліятэка прысвячаецца той Гародні, якой мы можам ганарыцца. Дзякуем усім, хто з намі».
Напачатку кнігі серыі выдаваліся пад пад патранатам Аляксандра Мілінкевіча, навукоўца, былога кандыдата ў прэзідэнты, лідэра Руху «За Свабоду», лаўрэата прэміі Еўрапейскага парламента імя Сахарава «За свабоду думкі».
Выдавецкая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]
У серыі «Гарадзенская бібліятэка» выйшла больш за 45 кніг: гістарычныя манаграфіі, біяграфіі і мемуары, мастацкая, гістарычная і сучасная проза, даведнікі па Гродне[4].
У спісе – невядомыя раней творы Васіля Быкава «Гарадзенскі архіў. Невядомыя творы (1957–1972). Незавершанае. Нататнікі» і эсэ Віктара Шалкевіча «Requiem па непатрэбных рэчах», эпісталярная спадчына Ларысы Геніюш[5], эсэ, апавяданні, дзённікі Аляксея Карпюка[6], кніга «Гародня Х–ХХ стст. Каралеўскі горад з правінцыйным лёсам»[7] Алеся Смаленчука, даведнікі «Біяграфія гарадзенскіх вуліц»[8] і «Гродназнаўства. Гісторыя еўрапейскага горада»[9], слоўнік гаворак Гродзеншчыны «Скарбы народнай мовы»[10], мультымедыйны дыск «Гародня. 50 год без Фары Вітаўта», пераклад кнігі Фортэск’ю Андэрсана «Сем месяцаў у рускай Польшчы»[11].
У межах серыі таксама выйшла 7 нумароў навуковага часопіса «Гарадзенскі гадавік»[12][13] (заснаваны ў 2011 годзе гродзенскімі гісторыкамі і краязнаўцамі), 9 нумароў альманаха лакальнай гісторыі “Горад Святога Губерта”[14], 10 зборнікаў матэрыялаў міжнароднай навуковай канферэнцыі: “Гарадзенскі палімпсест”[15], “Гарадзенскі соцыум” і “Grodnae et orbi: гарадскія супольнасці і гарадское асяроддзе ХІV-ХХ стст.”[16].
Зноскі[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ а б Гардзееў Ю. Тапанімія старажытнай Гародні (XII–XVIII стст.). — Гродна–Уроцлаў: Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, 2013. — 191 с. — ISBN 978-83-7893-900-9.
- ↑ Гродно: бульдозеры против истории - harodnia.com - гісторыя і архітэктура Гродна . web.archive.org (22 красавіка 2016). Архівавана з першакрыніцы 22 красавіка 2016. Праверана 17 студзеня 2024.
- ↑ Апошняя воля Брэгмана: як яўрэйскі багацей дабудаваў гродзенскі палац Радзівілаў . Hrodna.life (17 студзеня 2024). Праверана 17 студзеня 2024.
- ↑ Рабіў Гродна горадам, якім хочацца ганарыцца. Чым вядомы журналіст і актывіст Павел Мажэйка, які зараз у СІЗА . Hrodna.life (9 верасня 2022). Праверана 17 студзеня 2024.
- ↑ Міхась Скобла. Ларыса Геніюш. Лісты з Зэльвы . knihi.com. Праверана 17 студзеня 2024.
- ↑ Развітанне з ілюзіямі . Беларуская Інтэрнэт-Бібліятэка Kamunikat.org. Праверана 17 студзеня 2024.
- ↑ Смаленчука А. Ф Гародня Х – ХХ стст. Каралеўскі горад з правінцыйным лёсам [Электронный ресурс] . — 2017-05-30.
- ↑ Біяграфія гарадзенскіх вуліц . Беларуская Інтэрнэт-Бібліятэка Kamunikat.org. Праверана 17 студзеня 2024.
- ↑ Свабода, Радыё. Гродназнаўства. Кніга ў PDF . Радыё Свабода (8 кастрычніка 2012). Праверана 17 студзеня 2024.
- ↑ Апанас Цыхун | Беларуская Палічка . knihi.com. Праверана 17 студзеня 2024.
- ↑ HL. Выйшла чарговая кніга “Гарадзенскай бібліятэкі” - пра прыгоды англічаніна ў Беларусі 1863 года . Hrodna.life (25 снежня 2023). Праверана 17 студзеня 2024.
- ↑ К, А.. Выйшаў сёмы нумар навуковага часопіса "Гарадзенскі гадавік" . Hrodna.life (22 чэрвеня 2021). Праверана 17 студзеня 2024.
- ↑ Гарадзенскі гадавік . Беларуская Інтэрнэт-Бібліятэка Kamunikat.org. Праверана 17 студзеня 2024.
- ↑ Горад Святога Губерта . Беларуская Інтэрнэт-Бібліятэка Kamunikat.org. Праверана 17 студзеня 2024.
- ↑ Гарадзенскі палімпсест . Беларуская Інтэрнэт-Бібліятэка Kamunikat.org. Праверана 17 студзеня 2024.
- ↑ Pawet: Grodnæ et orbi . pawet.net. Праверана 17 студзеня 2024.