Двухбаковы абразок з Мінскага замчышча

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Маці Божая. Пётр. Ікона двухбаковая

Двухбаковы абразок з Мінскага замчышча — унікальны абразок, знойдзены на Мінскім замчышчы. Двухбаковы абразок мае прамавугольную, амаль квадратную форму з выступам зверху і адтулінай для шнурка. На адным боку — паясная выява Маці Божай Агіасарытысы  (руск.), ці Халкапратыйскай (паводле назвы Халкапратыйскага храма ў Канстанцінопалі)[1]. Характэрнае для вобраза Маці Божай палажэнне рук: яны знаходзяцца на левым боку, левая павернута далоняй, правая — знешнім бокам. Трактоўка твару нагадвае абразок Канстанціна і Алены з Полацка. Выява Маці Божай Халкапратыйскай добра вядома па візантыйскіх камеях, аднак ва ўсходнеславянскай дробнай каменнай пластыцы сустракаецца ўпершыню. На другім боку абразка — выява апостала Пятра[2]. Яго фігура пададзена франтальна, іконаграфічны тып не зусім традыцыйны: прадаўгаваты твар, кароткія валасы ў выглядзе паўкруглых завіткоў. Выявы Маці Божай і апостала Пятра пабудаваны на традыцыях аб'ёмаў. Фігуры пластычная, разьба барэльефная. Па стылявых асаблівасцях і графіцы надпісу абразок можна датаваць XIIXIII стст.

Зноскі

  1. Кондаков. Иконография Богоматери 1915
  2. Старажытныя скарбы Беларусі = Древние сокровища Белоруссии / Склад. Г. В. Штыхаў, П. Н. Захарэнка. — Мінск, 1971. — 22 с., 55 іл.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Гісторыя беларускага мастацтва: У 6 т. Т. 1: Ад старажытных часоў да другой паловы XVI ст. ; [рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал.рэд.) [і інш.] ; рэд. тома С. В. Марцэлеў, Л. М. Дробаў ; АН БССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору. — Мінск : Навука і тэхніка, 1987. — 303 с. : іл.