Захар Якаўлевіч Карнееў
Захарый Якаўлевіч Карнееў | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
|
|||||||
Папярэднік | Севярын Восіпавіч Патоцкі | ||||||
Пераемнік | Іван Сямёнавіч Арлай | ||||||
|
|||||||
Манарх | Павел I; Аляксандр I | ||||||
Папярэднік | Іван Мікалаевіч Няплюеў | ||||||
Пераемнік | Герман Іванавіч Родынг | ||||||
|
|||||||
Губернатар | Аўраам Сцяпанавіч Лапухін; Сямён Аляксандравіч Няплюеў; Сяргей Апанасавіч Бранчанінаў; Аляксандр Пятровіч Квашнін-Самарын |
||||||
Папярэднік | Пётр Іванавіч Навасілыдаў | ||||||
Пераемнік | Павел Іванавіч Пратасаў | ||||||
|
|||||||
Нараджэнне |
1748 |
||||||
Смерць |
1828 |
||||||
Дзейнасць | афіцэр | ||||||
Гады службы | 1775- | ||||||
Прыналежнасць | Расійская імперыя | ||||||
Род войскаў | army[d] | ||||||
Званне | палкоўнік |
Захар Якаўлевіч Карнееў (руск.: Захáрий Я́ковлевич Корнéев; 1748—1828) — першы губернатар Мінскай губерні (1796—1806), пазней — папячыцель Харкаўскага ўніверсітэта і Харкаўскай навучальнай акругі, пісьменнік. Сенатар, сапраўдны стацкі саветнік, тайны саветнік.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
Захарый Якаўлевіч Карнееў — быў на ваеннай службе з 1775 года. Вядомы ў свой час масон. У 1775 годзе ён быў адпраўлены да някрасаўскіх казакоў, для вяртання іх у рускае падданства.
У 1782 годзе быў прызначаны дырэктарам эканоміі (гэта значыць членам казённай палаты) у Курскае намесніцтва. У 1785 годзе прызначаны Арлоўскім віцэ-губернатарам.
У студзені 1793 года Мінск (у складзе цэнтральнай часткі Беларусі) быў далучаны да Расійскай імперыі ў выніку Другога падзелу Рэчы Паспалітай, і 3 красавіка таго ж года стаў цэнтрам новай Мінскай губерні. У 1796 годзе Карнееў стаў першым губернатарам гэтай губерні.
У 1805 годзе, дзякуючы апецы губернатара Карнеева, быў заснаваны губернатарскі сад (названы пасля гарадскім; цяпер — парк імя Максіма Горкага). У той жа час быў закладзены і сквер, які атрымаў у 1870 годзе названы Аляксандраўскім. Пры ім пачалася перапланіроўка Мінска. Галоўная магістральная вуліца Мінска, пракладзеная яшчэ ў сярэдзіне XVI стагоддзя, як участак Маскоўска-Венскага паштовага тракта, пры Карнееве была перапланавана і названа ў яго гонар Захар’еўскай (цяпер — праспект Незалежнасці).
21 снежня 1802 года прысвоен дваранскі герб.
У 1808 годзе З. Я. Карнееў быў прызначаны сенатарам, а ў 1810 годзе — членам Дзяржаўнага савета.
У 1810 годзе стаў хросным бацькам сына В. Я. Джункоўскага — Аляксандра[1].
У 1815 годзе, па прапанове князя А. М. Галіцына Карнееў стаў адным з віцэ-прэзідэнтаў расійскага біблейскага таварыства. У 1817 годзе Галіцын прызначыў яго апекуном Харкаўскай навучальнай акругі.
Працы[правіць | правіць зыходнік]
Крыніца — Электронныя каталогі РНБ
- Карнеев З. Я. Мысли, излиявшиеся при чтении молитвы Господней: Отче наш. — СПб.: тип. Акад. наук, 1814. — 23 с. — (авт. установлен по статье Б. Модзалевского «Лабзин» в Русском биогр. словаре).
- Карнеев З. Я. Мои понятия о символе веры : Сочинение автора мыслей, излиявшихся при молитве Отче наш. — СПб.: печ. при Имп. Акад. наук, 1814. — 46 с. — (автор устан. по изд.: Масанов. Словарь псевдонимов. — Т. 1. — М., 1956).
Перапіска з Карнеевым князя А. М. Галіцына і А. Ф. Лабзіна надрукавана ў «Русском Архиве» (1892, № 12 і 1833, № 5).
Галерэя[правіць | правіць зыходнік]
-
Помнік З. Я. Карнееву ў парку імя М. Горкага
-
Таблічка на помніку ў парку імя М. Горкага
-
Будынак мінскай гімназіі, адкрытай пры Карнееве ў 1803 г.
Зноскі
- ↑ Джунковский Александр Васильевич 1810—1887 . Генеалогическая база знаний: персоны, фамилии, хроника. Архівавана з першакрыніцы 21 студзеня 2013. Праверана 15 студзеня 2013.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Щелков И. Из истории Харьковского университета // Журнал Министерства народного просвещения. — 1890. — № 10.