Лютаўскае наступленне на Аўеда
| Лютаўскае наступленне на Аўеда | |||
|---|---|---|---|
| Асноўны канфлікт: Грамадзянская вайна ў Іспаніі | |||
 Умацаванні на ўскраінах Аўеда. | |||
| Дата | з 21 лютага па 16 сакавіка 1937 года | ||
| Месца | Аўеда, Астурыя, Іспанія | ||
| Вынік | стратэгічная перамога нацыяналістаў і тактычны поспех рэспубліканцаў | ||
| Праціўнікі | |||
|
|||
| Камандуючыя | |||
|
|||
| Сілы бакоў | |||
|
|||
| Страты | |||
|
|||
Лютаўскае наступленне на Аўеда — ваенная аперацыя войскаў Паўночнага фронту Народнай арміі Іспанскай Рэспублікі, якая праводзілася ў лютым—сакавіку 1937 года з мэтай захопу ўтрыманага нацыяналістамі Аўеда. Рэспубліканскія войскі ўцягнуліся ў зацяжныя баі ў горадзе і ваколіцах, але не дасягнулі стратэгічнага поспеху.
Планы і сілы бакоў[правіць | правіць зыходнік]
Пасля баёў 1936 года нацыяналісты прабілі вузкі калідор да Аўеда і на працягу многіх месяцаў утрымлівалі горад разам з наваколлем, адбіваючы пастаянныя атакі рэспубліканцаў.
У першай дэкадзе лютага Цэнтральны рэспубліканскі штаб запатрабаваў ад Паўночнай арміі пачаць магутнае наступленне на Аўеда, каб франкісцкая армія адцягнула сілы з мадрыдскага фронту, які адлюстроўваў націск праціўніка пад Харамай.
Галоўнакамандуючаму рэспубліканскай арміі на поўначы генералу Льяна дэ ла Энкамьенде ўдалося сабраць да сярэдзіны месяца каля 59 пяхотных батальёнаў (з іх 7 баскскіх і 3 з Сантандэра) агульнай колькасцю 35 000 чалавек. Улічваючы, што франкісцкая армія мела на фронце ў Астурыі каля 30 000 чалавек, рэспубліканскія войскі пераўзыходзілі яе толькі на 15 працэнтаў, хоць і мелі перавагу ў артылерыі. Непасрэдна ў наступленні ўдзельнічалі 18 тысяч.
Ход баёў[правіць | правіць зыходнік]
У пяць гадзін раніцы 21 лютага, пасля вялікай артылерыйскай падрыхтоўкі, пачалося наступленне на Аўедскі калідор. Жорсткі націск рэспубліканскай арміі па ўсім фронце спачатку ўвянчаўся поспехам, дасягнуўшы частковых мэтаў. Дывізіі Трубіа і Авілес, якія атакавалі калідор Града, захапілі вышыню Арура (3 км на паўночны захад ад горада), перарэзаўшы дарогу паміж Аўеда і Града праз Альта-Дэль-Эскамплера.
22 лютага франкісты змаглі адціснуць рэспубліканцаў з дарогі Аўеда — Града і пабудаваць ваенную трасу, якая дазволіла ім захаваць сваю жыццёва важную пупавіну забеспячэння. Да таго ж у сіл абароны было дастаткова прыпасаў, каб яны здолелі пратрымацца даволі доўга, нават цалкам акружанымі. Нямецкі легіён «Кондар», у выпадку крытычнай сітуацыі, сваімі Junkers Ju 52 гатовы быў да ажыццяўлення скіду харчавання і боепрыпасаў над горадам.
У гэты ж час на працягу пяці дзён дывізіі Лугонеса і Аўеда былі ўцягнуты ў вулічныя баі ў самім горадзе з невялікімі шанцамі на прасоўванне. Бесперапынныя баі і суровыя ўмовы надвор’я ператварылі аперацыю ў вайну на знясіленне. З прычыны адсутнасці рэзерваў, абмежаваных запасаў патронаў і вялікіх страт рэспубліканцы былі вымушаны замацавацца на занятых пазіцыях з мэтай далейшых кароткіх нападаў у горадзе і захопу асобных аб’ектаў на камунікацыях праціўніка.
У першай дэкадзе сакавіка мяцежнікі, узмоцненыя двума мараканскімі батальёнамі, рабілі контратакі ў кірунку Трубія і вышыні Панда, але адкідаліся ў зыходнае становішча, несучы вялікія страты.
Да сярэдзіны сакавіка баі спыніліся, і рэспубліканцы прыступілі да ўмацавання пазіцый, захопленых пад Аўеда.
Вынікі[правіць | правіць зыходнік]
Атакі рэспубліканскіх войскаў, нягледзячы на іх упартасць, не былі скаардынаваны. У цэлым, злучэнні не мелі выразных тактычных або стратэгічных задач. Франкісцкі Генеральны штаб так і не адклікаў значных войскаў з мадрыдскага фронту (за выключэннем двух мараканскіх батальёнаў), і ўсе атакі рэспубліканцаў на Аўеда былі адбіты мясцовымі сіламі. Галоўная стратэгічная мэта наступлення: аслабіць ціск нацыяналістаў на мадрыдскім фронце — не была дасягнута.