Пінхас Палонскі
Пінхас Палонскі | |
---|---|
руск.: Пётр Ефимович Полонский іўр.: פינחס פולונסקי | |
Асабістыя звесткі | |
Дата нараджэння | 11 лютага 1958 (66 гадоў) ці 1958[1] |
Месца нараджэння | |
Грамадзянства | |
Альма-матар | |
Месца працы | |
Прафесійная дзейнасць | |
Род дзейнасці | філосаф, сацыёлаг, іўдаіст, багаслоў, выкладчык універсітэта |
Гады творчасці | з 1977 |
pinchas.livejournal.com |
Пі́нхас Пало́нскi, або Пётр Яфімавіч Палонскі (нар. 11 лютага 1958, Масква) — ізраільскі даследчык іўдаізму, папулярызатар іўдаізму ў асяроддзі рускамоўных яўрэяў. Апублікаваў некалькі арыгінальных работ, шмат папулярызатарскіх кніг, для іншых быў галоўным рэдактарам.
У гады сваёй падпольнай яўрэйскай дзейнасці ў Маскве (1977—1987) быў выкладчыкам іўдаізму, адным з заснавальнікаў арганізацыі «Маханаім». Сёння ў Ізраілі з’яўляецца актыўным удзельнікам працэсаў мадэрнізацыі іўдаізму, даследчыкам вучэння рава Кука. Аўтар каментара да Торы «Біблейская дынаміка». Таксама кіруе дзейнасцю рускага аддзела арганізацыі «Брыт олам»[2]. Пастаянна публікуецца ў прэсе і выдае кнігі.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
У савецкі час[правіць | правіць зыходнік]
Нарадзіўся ў Маскве ў 1958 годзе ў нерэлігійнай асіміляванай яўрэйскай сям’і[3].
У школьныя гады цікавіўся матэматыкай, вучыўся ў маскоўскай фізіка-матэматычнай школе № 7. У 1973 годзе атрымаў дыплом першай ступені на VII Усесаюзнай алімпіядзе школьнікаў па матэматыцы[4].
З моманту заканчэння школы (1975) прыняў рашэнне з’ехаць у Ізраіль, пачаў вывучаць (падпольна) іўрыт, і далей Тору і іўдаізм. Паступова прыйшоў да захавання запаведзяў іўдаізму[3].
У 1975—1980 гадах вучыўся на матэматычным факультэце Маскоўскага педагагічнага дзяржаўнага ўніверсітэта, атрымаўшы ступень магістра (MA) па матэматыцы і педагогіцы[3].
З 1979 — адзін з заснавальнікаў падпольнай сеткі вывучэння Торы ў Маскве. Выдаваў у «самвыдаце» фатаграфічным спосабам дапамогі па іўдаізму — выйшлі серыі кніг па яўрэйскіх святах і каментарыяў да Торы[3].
Пасля падачы заявы на выезд у Ізраіль 7 гадоў знаходзіўся ў «адмове»[3].
У Ізраілі[правіць | правіць зыходнік]
У 1987 годзе, у сувязі з пачаткам «Перабудовы», атрымаў дазвол на выезд з СССР і рэпатрыіраваўся ў Ізраіль[3].
У Ізраілі ў 1988 годзе разам з групай «Маханаім» пасяліўся ў Маале-Адумiм, затым з 1991 года і па цяперашні час (2015) пражывае ў Бейт-Эле. Разведзены, бацька васьмярых дзяцей.
Вучоба і выкладанне[правіць | правіць зыходнік]
Адразу па прыездзе ў 1987 годзе быў адным з ініцыятараў стварэння арганізацыі «Маханаім» ў Ізраілі, і да 2012 года працаваў там старшым выкладчыкам і галоўным рэдактарам.
У 1989—1990 гадах вучыўся ў ешыве «Інстытут Гары Фішала па даследаванні Талмуда» (Harry Fischel Institute for Talmudic Research) у Ерусаліме, стаўшы сертыфікаваным выкладчыкам іўдаізму.
У 1994—1997 гадах вучыўся ў акадэмічнай ешыве «Бейт Мараша» (Beit Morasha) у Іерусаліме (кірунак — яўрэйская філасофія).
У 1995—1999 гадах вучыўся на факультэце іудаізму ў універсітэце імя Бар-Илана ў Рамат-Гане, атрымаўшы другую акадэмічную ступень (MA) па вывучэнні Талмуда і яўрэйскай традыцыі.
З 1998 па 2002 гады скончыў аспірантуру пры факультэце філасофіі і сацыялогіі ў Беларускім дзяржаўным універсітэце. У 2002 годзе Палонскаму была прысвоена ступень кандыдата сацыялагічных навук, тэма дысертацыі «Сацыялагічная канцэпцыя рава А.-I. Кука», спецыяльнасць «22.00.01 — Тэорыя, метадалогія і гісторыя сацыялогіі». Афіцыйным апанентам пры абароне дысертацыі быў доктар гістарычных навук Эмануіл Іофе[5]. Пасля дысертацыя была прызнана ў Ізраілі (PhD in Sociology of Religion), перакладзена і выдадзена на англійскай мове і на іўрыце.
У перыяд з 1991 да 2012 года выкладаў тэму «Яўрэйскія спадчына» на рускай мове ва ўніверсітэце імя Бар-Ілана.
З 2012 года па 2013 — старшы навуковы супрацоўнік і выкладчык у Арыельскім універсітэце ў Самарыі[6].
На валанцёрскіх пачатках кіруе дзейнасцю рускага аддзела арганізацыі «Брыт олам» (Ешыбот для Бней Ноах), якую ўзначальвае рабін Уры Шэркі[7].
Серыя каментаваць малітоўнікаў «Брама малітвы»[правіць | правіць зыходнік]
Выданне Палонскім каментарыяў літургічных тэкстаў пачалося з падпольнага выдання «пасхальнай Агады» з каментаром ў 1980у ў Маскве. Агада была выдадзена фатаграфічным спосабам і разыходзілася ў многіх сотнях асобнікаў па Маскве і іншым гарадам Савецкага Саюза. Гэта выданне Пасхальнай Агады давала магчымасць нават недастаткова падрыхтаваным яўрэйскім актывістам правесці цікавы Пасхальны сэдар[8].
У Ізраілі Палонскі ў супрацоўніцтве з Мэірам Левінавым, Мір’ям Кітроскай і іншымі супрацоўнікамі «Маханаіма» падрыхтаваў і выдаў ашкеназскі малітоўнік (сідур) з рускім перакладам і каментарыем «Брама малітвы»[9] (на сёння — найбольш папулярны малітоўнік з перакладам на рускую мову, маецца таксама выданне з транслітарацыяй), махзор «Брама раскаяння» на Рош а-Шана і Йом Кіпур, Пасхальная Агада з каментарыем, кніга «Доўг жывых» аб законах жалобы, а таксама серыя кніг пра яўрэйскія святы і іншыя[10].
Даследаванне вучэнні рава Кука[правіць | правіць зыходнік]
З моманту прыезду ў Ізраіль пачаў актыўнае вывучэнне філасофіі рава Кука. У 1991 годзе пачаў супрацоўніцтва з Домам-музеем рава Кука ў Ерусаліме, якая ўключала індывідуальную праграму вывучэння спадчыны рава Кука з прызнанымі знаўцамі гэтай спадчыны. У працэсе вучобы пераклаў на рускую мову класічную кнігу па філасофіі рава Кука «Песня жыцця»[11] прафесара Ёсефа Бэн-Шлома, і падрыхтаваў для выдання зборнік «Талерантнасць у вучэнні рава Кука»[12].
У ходзе даследавання сфармаваў уласную канцэпцыю філасофіі рава Кука, якая легла ў аснову яго дысертацыі, якая далей у 2006 годзе была выдадзена кнігай на рускай мове «Раў Аўраам-Іцхак Кук. Асоба і вучэнне»[13], у 2009 годзе асноўныя кіраўніка былі перакладзены і выдадзены на англійскай мове[14], а ў 2013 годзе — на іўрыце[15]. Гэта стала першым выпадкам, калі кніга па яўрэйскай філасофіі была перакладзена з рускай мовы на іўрыт[6]. Кніга атрымала падтрымку некалькіх выдатных рабінаў і спецыялістаў па раву Куку, якія рэкамендавалі ўключыць яе ў вучэбную праграму рэлігійна-сіянісцкіх навучальных устаноў[16], і не менш вострую крытыку з боку іншых рабінаў.
Каментарый да Торы «Біблейская дынаміка»[правіць | правіць зыходнік]
Серыя кніг, якія з’яўляюцца новым каментарыем да Торы, заснаваным на кабалістычнай канцэпцыі рава І. Л. Ашкеназі і распрацоўках рава Уры Шеркi, з дадаткам уласных канцэпцый.
Да 2014 года выйшлі 6 тамоў — каментарыі на кніг Быццё і Выхад. Плануецца выданне поўнага каментарыя на Тору. Пачаўся пераклад гэтага каментарыя на англійскую мову[17].
Іншая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]
У 2009 годзе Палонскі стаў стваральнікам праекта «Ажына»[18] — «акадэмічнай вікі-энцыклапедыі па яўрэйскіх і ізраільскіх тэмах». Мэтай праекта з’яўляецца публікацыя камплементарнай (у адносінах да Вікіпедыі і іншых крыніц) якаснай, акадэмічна-дакладнай і кваліфікаванай інфармацыі аб яўрэйстве, іўдаізме і Ізраілі ў рускамоўным Інтэрнэце[19].
Палонскі з’яўляецца ініцыятарам і вядучым праекта «Захаванне памяці», мэтай якога з’яўляецца захаванне памяці аб яўрэйскім і сіянісцкім падпольным руху ў СССР, а таксама праекта «Барацьба з інтэлектуальным антысемітызмам»[20].
Займаецца пытаннямі навукі і рэлігіі. Рэгулярна піша артыкулы ў рускамоўныя ізраільскія газеты. Удзельнічае ў работах па рацыянальнай тэалогіі і тэорыі парадыгмаў, ініцыяваных Барысам Шапіра.
Рэлігійна-філасофскія погляды[правіць | правіць зыходнік]
Пінхас Палонскі адносіць сябе да радыкальна-мадэрнісцкага крыла рэлігійнага сіянізму, сутнасць якога — «артадаксальная мадэрнізацыя» іўдаізму, то ёсць правядзенне актыўнай мадэрнізацыі рэлігіі пры захаванні артадаксальнага падыходу[21]. У гэтым ён паслядоўнік падыходу равы Кука і равы Салавейчыка, і супрацоўнічае з равам Уры Шэркі.
Прытрымліваецца пазіцыі інтэграцыі ў рэлігію ўнівэрсалісцкіх каштоўнасцяў, за што падвяргаецца крытыцы як з боку ўльтраартадаксальнай супольнасці, так і з боку харэдымнай часткі рэлігійнага сіянізму. Выступіў за інтэграцыю ў іўдаізм святкавання грамадзянскага новага года як універсальнага свята «Дня Адама»[22], за што падвергся крытыцы з усіх бакоў.
Прасоўвае канцэпцыю рабіна І. Л. Ашкеназі (Маніту)[23] пра ўспрыманне персаналій Танаха як дынамічных асоб, за што падвяргаецца крытыцы ўльтраартадаксальнай супольнасці.
Палонскі прытрымліваецца вельмі радыкальных поглядаў на многія сучасныя праблемы рэлігіі:
- Разглядае мадэрнізацыю рэлігіі як рэлігійную неабходнасць[24];
- Лічыць рэлігійна каштоўнымі навуку, мастацтва, дэмакратыю і іншыя свецкія каштоўнасці, прыхільнік ўвядзення ў рэлігійных школах «дня навукі» для інтэграцыі навуковай і рэлігійнай пазіцый;
- Падтрымлівае выклік жанчын да чытання Торы і іх выступ з каментарамі ў сінагозе;
- Пазітыўна ставіцца да дыялогу і ўзаемаразумення з хрысціянствам;
- Актыўна ўдзельнічае ў прасоўванні канцэпцыі Бнэй Ноах;
- З’яўляецца прыхільнікам уздыму і малітваў яўрэяў на Храмавай гары;
- Аўтар канцэпцыі «Трох стадый прыходу месіі» замест прызнанай сёння ў рэлігійным сіянізме канцэпцыі «Двух стадый прыходу месіі»;
- Прытрымліваецца канцэпцыі «эвалюцiянiсцкага крэацыянізму» — гэта значыць лічыць эвалюцыйную канцэпцыю Дарвіна найважнейшай пазітыўнай вяхой у развіцці духоўнага ўзроўню чалавецтва, пры гэтым лічыць, што прыняцце канцэпцый эвалюцыі не супярэчыць Божаму Стварэнню свету, але эвалюцыя з’яўляецца «працэсам, запушчаным Богам пры Стварэнні, і далей якую накіроўваюць Звыш».
- Высунуў канцэпцыю рэлігійнага анты-фундаменталізму — гэта значыць супрацьстаяння фундаменталізму на аснове канцэпцыі «далейшага натуральнага Адкрыцця»[25];
- Лічыць галоўным крытэрыем манатэізма не толькі (і не колькі) «веру ў адзінага Бога», але, перш за ўсё, асобасны характар Вышэйшай сілы і адчуванне жыцця як дыялогу з Богам — што адкрывае новыя магчымасці для паразумення розных відаў монатэізму, перш за ўсё іўдаізму і хрысціянства[26].
Зноскі
- ↑ Czech National Authority Database Праверана 26 кастрычніка 2022.
- ↑ Міжнародны цэнтр нашчадкаў Ноаха Архівавана 23 верасня 2016.
- ↑ а б в г д е «Васемнаццаць», укладальнік З. Вагнер, выдавецтва «Шамір» , Ерусалім, 1989, с. 202—217 ISBN 965-293-010-5
- ↑ VII Усесаюзная алімпіяда школьнікаў па матэматыцы 1973
- ↑ Стралец М. В., Пцічкіна С. А. "Э. Г. Іофе: партрэт вучонага і педагога". — Брэст: Альтэрнатыва, 2009. — С. 158. — 160 с. — 99 экз. — ISBN 9789855210451.
- ↑ а б Інтэрв’ю c П. Палонскім ў сувязі з выхадам перакладу на іўрыт яго кнігі па філасофіі рава Кука
- ↑ «Міжнародны цэнтр нашчадкаў Ноаха»(недаступная спасылка)
- ↑ «Маханаім». Песах
- ↑ Сидур з транслітарацыяй
- ↑ Кнігі выдавецтва «Маханаім»(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 21 кастрычніка 2019. Праверана 6 снежня 2015.
- ↑ Poetry of Being: Lectures on the Philosophy of Rabbi Kook (англ.)
- ↑ ספרים על הרב קוק Архівавана 1 лістапада 2019. (іўрыт)
- ↑ П. Палонскi. Кніга «Раў А.-И. Кук. Асобу і вучэнне»
- ↑ Religious Zionism of Rav Kook. By Pinchas Polonsky. Translated from Russian by Lise Brody. Архівавана 26 сакавіка 2019. Reviewed by Israel Drazin (англ.)
- ↑ ספר « התפתחות היהדות בימינו על פי תורת הראי»ה קוק «מאת פ.פולונסקי (іўрыт)
- ↑ html המלצות לספר „התפתחות היהדות בימינו על פי תורת הראי“ה קוק»(недаступная спасылка) (іўрыт)
- ↑ «Продкі ў дынаміцы» — серыя кніг каментара да Торы П. Палонскага
- ↑ Ежевика . ejwiki.org. Праверана 27 сакавіка 2024.
- ↑ Яўрэі запусцілі ўласную «Вікіпэдыю»(недаступная спасылка)
- ↑ П. Палонскi. Праекты
- ↑ П. Палонскi. А што ты сказаў Б-гу?
- ↑ П. Палонскi. Ханука: свята дзяржаўнай незалежнасці і «Дзень Адама»
- ↑ Ашкеназі, Иеhуда Леон
- ↑ П. Палонскi. Не толькі рэлігійны сіянізм, але і глабальнае абнаўленне іўдаізму
- ↑ П. Палонскi. Канцэпцыя «Працягнутага Адкрыцьця» як следства з агульнанацыянальнага Дыялогу
- ↑ П. Палонскi. Што такое манатэізм?
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]