Роберт Уілсан (эканаміст)

Роберт Уілсан
Роберт Уілсан
Дата нараджэння	16 мая 1937 (87 гадоў)
Месца нараджэння	Geneva[d], Fillmore County[d], Небраска, ЗША;
Грамадзянства	ЗША;
Род дзейнасці	эканаміст, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	эканоміка, менеджмент і матэматычная эканоміка
Месца працы	Стэнфардскі ўніверсітэт;
Альма-матар	Гарвардскі ўніверсітэт (1959); Гарвардская школа бізнесу[d] (1963); Гарвардскі каледж;
Навуковы кіраўнік	Howard Raiffa[d]
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Эканаметрычнае таварыства[d];
Узнагароды	грант Гугенхайма (1982) BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award[d] (2015) заслужаны член Амерыканскай эканамічнай асацыяцыі[d] член Эканаметрычнага таварыства[d] (1976) Нобелеўская прэмія па эканоміцы (2020) Golden Goose Award[d] (2014) прэмія Джона Карты[d] (2018) Fisher-Schultz Lecture[d] Clarivate Citation Laureate[d] (2007)

Роберт Батлер Уілсан-малодшы (англ.: Robert Butler Wilson; 16 мая 1937, Джэніва, Небраска, ЗША) — амерыканскі эканаміст і заслужаны прафесар менеджменту ў Стэнфардскім універсітэце. Сумесна са сваім калегам з Стэнфарда і былым студэнтам Полам Мілграмам^[7] быў узнагароджаны прэміяй па эканоміцы імя Альфрэда Нобеля 2020 года «за ўдасканаленне тэорыі аўкцыёнаў і вынаходства іх новых фарматаў»^[8]^[9]. Яшчэ два яго вучні, Элвін Рот і Бенгт Хольмстрэм, таксама з’яўляюцца лаўрэатамі Нобелеўскай прэміі^[10]^[11].

Уілсан вядомы сваім унёскам у навуку кіравання і эканоміку бізнесу. Яго доктарская дысертацыя ўвяла паслядоўнае квадратычнае праграмаванне, якое стала вядучым ітэрацыйным метадам для нелінейнага праграмавання^[12]. Разам з іншымі эканамістамі-матэматыкамі ў Стэнфардзе ён дапамог перафармуляваць эканоміку арганізацыі прамысловасці і тэорыю арганізацыі з выкарыстаннем тэорыі некааператыўнай гульні^[13]^[14]. Яго даследаванне нелінейнага цэнаўтварэння паўплывала на палітыку буйных фірмаў, асабліва ў энергетычнай галіне, асабліва электраэнергетыкі^[15]^[16].

Ранняе жыццё і акадэмічная кар’ера[правіць | правіць зыходнік]

Уілсан нарадзіўся 16 мая 1937 года ў Джэніве, штат Небраска. Скончыў сярэднюю школу Лінкальна ў Лінкальне, штат Небраска, і атрымаў поўную стыпендыю ў Гарвардскім універсітэце. Атрымаў ступень бакалаўра мастацтваў у Гарвардскім каледжы ў 1959 годзе. Затым атрымаў ступень магістра дзелавога адміністравання ў 1961 годзе і атрымаў ступень доктара дзелавога адміністравання у 1963 годзе з Гарвардскай школе бізнесу^[17]. Вельмі кароткі час працаваў у Каліфарнійскім універсітэце ў Лос-Анджэлесе, а затым перайшоў на факультэт Стэнфардскага ўніверсітэта. З 1964 года працаваў на факультэце Стэнфардскай бізнес-школы^[17]. Таксама быў членам юрыдычнага факультэта Гарвардскага факультэта з 1993 па 2001 год^[18].

Даследаванне[правіць | правіць зыходнік]

Уілсан вядомы сваімі даследаваннямі і выкладаннем па дызайне рынку, цэнаўтварэнню, перамовам і сумежным тэмам, якія тычацца арганізацыі прамысловасці і эканомікі інфармацыі. З’яўляецца экспертам па тэорыі гульняў і яе прымяненню. Унёс асноўны ўклад у распрацоўку аўкцыёнаў і стратэгіі канкурэнтных таргоў у нафтавай, камунікацыйнай і энергетычнай галінах, а таксама ў распрацоўку інавацыйных схем цэнаўтварэння. Яго праца па цэнаўтварэнні першачарговай паслугі на электраэнергію рэалізавана ў камунальнай сферы^[13]^[19].

Артыкул Уілсана ў Econometrica 1968 года «Тэорыя сіндыкатаў»^[20] паўплываў на цэлае пакаленне студэнтаў-эканамістаў, фінансістаў і бухгалтараў. Дакумент ставіць фундаментальнае пытанне: пры якіх умовах чаканае прадстаўленне карыснасці апісвае паводзіны групы асоб, якія выбіраюць латарэю і падзяляюць рызыку аптымальнага па Парэту спосабам^[20]^[21]?

З моманту завяршэння адукацыі апублікаваў каля сотні артыкулаў у прафесійных часопісах і кнігах. Быў намеснікам рэдактара некалькіх часопісаў і выступіў з некалькімі публічнымі лекцыямі^[18]^[22].

У 1993 годзе Уілсан апублікаваў кнігу пра нелінейнае цэнаўтварэнне^[23]. Гэта энцыклапедычны аналіз распрацоўкі тарыфаў і сумежных тэм для камунальных паслуг, у тым ліку электраэнергетыкі, сувязі і транспарту^[15]. Кніга атрымала ў 1995 годзе прэмію Леа Меламеда, прэмію, якая прысуджаецца два разы ў год Чыкагскім універсітэтам за «выбітную стыпендыю прафесара бізнесу»^[24].

Іншыя ўклады ў тэорыю гульняў уключаюць перамовы аб заработнай плаце і забастоўкі, а ў юрыдычным кантэксце — перамовы па ўрэгуляванні. Уілсан з’яўляецца аўтарам некаторых асноўных даследаванняў рэпутацыйнага эфекту ў драпежніцкіх цэнах, цэнавых войнах і іншых канкурэнтных баях^[19].

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

1982 — Стыпендыя Гугенхайма^[25];
1986 — Ганаровы доктар эканомікі Нарвежскай школы эканомікі;
1995 — Ганаровы доктар права Чыкагскага ўніверсітэта;
1995 — Прэмія Меламеда ад Чыкагскага ўніверсітэта;
2007 — Clarivate Citation Laureates;
2010 — Прэмія Лафона ад Універсітэта Тулузы;
2015 — BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Awards^[26];
2016 — Прэмія за інавацыйныя колькасныя прыкладанні ад Чыкагскай таварнай біржы і Навукова-даследчага інстытута матэматычных навук;
2018 — Прэмія Джона Карці ад Нацыянальнай акадэміі навук ЗША;
2018 — Ганаровы доктар навук Лонданская школа эканомікі;
2020 — Прэмія па эканоміцы імя Альфрэда Нобеля^[27].

Зноскі

↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 28 красавіка 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ выгрузка даных Freebase — Google.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q95"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q648625"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15241312"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1453477"></a>
↑ ^а ^б ^в Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ http://www.nasonline.org/member-directory/members/66115.html Праверана 13 кастрычніка 2020.
↑ https://www.amacad.org/person/robert-butler-wilson Праверана 13 кастрычніка 2020.
↑ https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/current Праверана 6 красавіка 2023.
↑ Charles Riley. Nobel Prize in economics awarded to Paul Milgrom and Robert Wilson (нявызн.). CNN. Архівавана з першакрыніцы October 12, 2020.
↑ "The Prize in Economic Sciences 2020" (PDF) (Press release).
↑ Riley. Nobel Prize in economics awarded to Paul Milgrom and Robert Wilson for auction theory (нявызн.).
↑ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2012 (нявызн.). NobelPrize.org. Архівавана з першакрыніцы October 13, 2020.
↑ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2016 (нявызн.). NobelPrize.org. Архівавана з першакрыніцы October 10, 2016.
↑ Research Gate - Sequential Quadratic Programming Methods (нявызн.). Researchgate. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.
↑ ^а ^б Robert Wilson (нявызн.). Stanford Graduate School of Business. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.
↑ "How Market Design Emerged from Game Theory: A Mutual Interview". Праверана October 18, 2020. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
↑ ^а ^б Nonlinear Pricing (нявызн.). Stanford Graduate School of Business. Архівавана з першакрыніцы May 13, 2020.
↑ "Architecture of Power Markets". Праверана October 18, 2020. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
↑ ^а ^б RobertWilson (нявызн.). Stanford University. Архівавана з першакрыніцы October 12, 2020.
↑ ^а ^б GSB Faculty - Robert Wilson (нявызн.). Graduate School of Business - Faculty. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.
↑ ^а ^б Robert Wilson | SIEPR (нявызн.)(недаступная спасылка). siepr.stanford.edu. Архівавана з першакрыніцы 13 снежня 2019. Праверана 12 студзеня 2022.
↑ ^а ^б Wilson, Robert (1968). "The Theory of Syndicates". Econometrica. 36 (1): 119–132. doi:10.2307/1909607.
↑ Eliashberg, Jehoshua. "Risk Sharing and Group Decision Making". Management Science. 27 (11): 1221–1235. doi:10.1287/mnsc.27.11.1221.
↑ Professor Robert Wilson -- Resume (нявызн.). web.stanford.edu. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.
↑ Nonlinear Pricing. Праверана January 20, 2018.
↑ Mathematical Sciences Research Institute (нявызн.). www.msri.org. Архівавана з першакрыніцы September 27, 2010.
↑ John Simon Guggenheim Foundation | Robert B. Wilson
↑ Архивированная копия (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 9 мая 2017. Праверана 29 красавіка 2017.
↑ Press release: The Prize in Economic Sciences 2020

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Асабістая вэб-старонка Архівавана 5 сакавіка 2016.
Curriculum Vitae of Robert B. Wilson (нявызн.)(недаступная спасылка). Stanford University. Архівавана з першакрыніцы 12 сакавіка 2016. Праверана 12 студзеня 2022.
Роберт Уілсан (эканаміст) (англ.) у праекце «Матэматычная генеалогія».

[_2099f801222f8542-1] Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 28 красавіка 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_4b7cb1190965ff0b-2] выгрузка даных Freebase — Google.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q95"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q648625"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15241312"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1453477"></a>

[_033495c6053bf66f-3] а ^б ^в Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[_e6390a2ed5d6db50-4] ttp://www.nasonline.org/member-directory/members/66115.html Праверана 13 кастрычніка 2020.

[_ddb1558b6f857e40-5] ttps://www.amacad.org/person/robert-butler-wilson Праверана 13 кастрычніка 2020.

[_874324b10a194d6d-6] ttps://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/current Праверана 6 красавіка 2023.

[7] Charles Riley. Nobel Prize in economics awarded to Paul Milgrom and Robert Wilson (нявызн.). CNN. Архівавана з першакрыніцы October 12, 2020.

[nobelpressrelease-8] "The Prize in Economic Sciences 2020" (PDF) (Press release).

[9] Riley. Nobel Prize in economics awarded to Paul Milgrom and Robert Wilson for auction theory (нявызн.).

[10] The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2012 (нявызн.). NobelPrize.org. Архівавана з першакрыніцы October 13, 2020.

[11] The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2016 (нявызн.). NobelPrize.org. Архівавана з першакрыніцы October 10, 2016.

[12] Research Gate - Sequential Quadratic Programming Methods (нявызн.). Researchgate. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.

[Robert_Wilson-13] а ^б Robert Wilson (нявызн.). Stanford Graduate School of Business. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.

[14] "How Market Design Emerged from Game Theory: A Mutual Interview". Праверана October 18, 2020. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)

[Nonlinear_Pricing-15] а ^б Nonlinear Pricing (нявызн.). Stanford Graduate School of Business. Архівавана з першакрыніцы May 13, 2020.

[16] "Architecture of Power Markets". Праверана October 18, 2020. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)

[stanfordcv-17] а ^б RobertWilson (нявызн.). Stanford University. Архівавана з першакрыніцы October 12, 2020.

[:0-18] а ^б GSB Faculty - Robert Wilson (нявызн.). Graduate School of Business - Faculty. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.

[Robert_Wilson_{{!}}_SIEPR-19] а ^б Robert Wilson | SIEPR (нявызн.)(недаступная спасылка). siepr.stanford.edu. Архівавана з першакрыніцы 13 снежня 2019. Праверана 12 студзеня 2022.

[:1-20] а ^б Wilson, Robert (1968). "The Theory of Syndicates". Econometrica. 36 (1): 119–132. doi:10.2307/1909607.

[21] Eliashberg, Jehoshua. "Risk Sharing and Group Decision Making". Management Science. 27 (11): 1221–1235. doi:10.1287/mnsc.27.11.1221.

[22] Professor Robert Wilson -- Resume (нявызн.). web.stanford.edu. Архівавана з першакрыніцы October 18, 2020.

[23] Nonlinear Pricing. Праверана January 20, 2018.

[24] Mathematical Sciences Research Institute (нявызн.). www.msri.org. Архівавана з першакрыніцы September 27, 2010.

[25] John Simon Guggenheim Foundation | Robert B. Wilson

[26] Архивированная копия (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 9 мая 2017. Праверана 29 красавіка 2017.

[27] Press release: The Prize in Economic Sciences 2020

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]